Wiązary dachowe – dach jest rdzeniem budynku, aby zapewnić niezawodną ramę, budowniczowie instalują drewniane wiązary dachowe u podstawy dachu. Zapewniają nie tylko stabilność dachu podczas dużej ilości opadów śniegu i ulewnych deszczów, ale także trzymają materiał, który przykrywa dom. Po zamontowaniu dachu nacisk rozkłada się na konstrukcję budynku i zapobiega ugięciu podstawy dachu od wiatru i innych dużych obciążeń.
Rodzaje i materiały do produkcji wiązarów dachowych
W zależności od przeznaczenia wiązary dachowe są klasyfikowane według typu. Drewniana rama kratownicowa jest montowana na miejscu, podnoszona i mocowana do gotowego domu. Drewno to lekki materiał, dzięki czemu nie ma problemów z transportem, montaż ramy na dachu jest niewygodny i niebezpieczny, a tego typu konstrukcja oszczędza czas i wysiłek.
Drewniana rama podzielona jest na formy, występują 4 rodzaje:
- Z równoległym pasem – wzmocnienie przestrzeń między podłogą.
- Trójkątny – przeznaczony do budowy dachów, na pokrycie jednej podstawy, przyjmuje się 2-3 wiązary, które łączy się za pomocą drewnianej belki.
- Prostokątny – inny rodzaj wzmocnienia dachu, ale nie jest stosowany do dachów o dużym nachyleniu.
- Jeśli dach ma niestandardowy kształt, stosuje się wiązary dachowe trapezowe lub z krzywizną górnego pasa.
Produkcja i montaż wiązarów dachowych
Schemat i kształt wiązarów dachowych określa projekt budynku, choć budowa domów odbywa się według tego samego schematu, należy wziąć pod uwagę kilka kwestii:
- Nachylenie dachu.
- Jak struktura zostanie połączona.
- Czym będzie pokryty dach.
- Czy w budynku pomiędzy piętrami a poddaszem znajduje się strop.
Jeśli dach jest płaski i pokryty lekkim materiałem budowlanym, zamawia się i montuje fabryczne wiązary dachowe prostokątne lub trapezowe. Masywne trójkątne wiązary, obliczone ilościowo i zainstalowane na dachu o stromym nachyleniu, kształt ten jest w stanie wytrzymać ciężki materiał pokrywający. Trójkątny kształt służy do budowy lokali mieszkalnych, a reszta do pomieszczeń technicznych i gospodarczych.
Długość podstawy dachu będzie zależeć od kierunku układania wiązarów. Aby określić, która forma jest odpowiednia, należy rozważyć, czy istnieją dodatkowe podpory składające się ze ściany wewnętrznej. Jeśli nie ma konstrukcji, a długość nie przekracza sześciu metrów, odpowiednia jest prosta kratownica, montowana na ścianie zewnętrznej.
Jeśli długość przęseł przekracza sześć metrów, potrzebna jest podpora, która jest zainstalowana na środku wiązara. Dodatkowo konieczne jest zamontowanie rozpórek oraz zaciągnięcia, które je zabezpiecza. Stwarza to niezawodną podłogę u podstawy strychu, można po niej chodzić bez obawy, że konstrukcja nie wytrzyma ciężaru. Elementy poprzeczne w wiązarach dachowych stosuje się do mocnych ścian. Ponadto są one połączone na zakładkę, do tego służą belki lub deski. Bez konstrukcji zagięcie nastąpi w ramie kratownicy w punktach mocowania poprzeczki.
Wiązary są wycinane z drewnianych kłód, ale w razie potrzeby używany jest inny materiał:
Stalowa podstawa i drewniana rama – konstrukcja wytrzymuje większe obciążenia niż wykonana w całości z drewna. Ciężar zostanie rozłożony na metalowej podstawie, zmniejszając nacisk na drewnianą ramę. Jeśli konstrukcja jest niewielka, stodoła lub piwnica, do konstrukcji dachu można użyć sklejki, materiał jest łatwy w transporcie i montażu. Pod względem niezawodności jest oczywiście gorszy od drewnianych belek i metalu, ale jeśli odpowiedni jest konstrukcja nienośna. Klejone belki i deski to główny materiał, z którego tworzona jest rama dachowa. Choć konstrukcja jest masywna, najczęściej jest wykorzystywana w budownictwie.
Wiązary dachowe o dużej rozpiętości z belek klejonych
Wiązary dachowe z klejonego drewna o dużej rozpiętości to najbardziej uniwersalny rodzaj. Służą do budowy: dachy płaskie i strome o kącie nachylenia od 6° do 70°, dachy jednospadowe i dwuspadowe, dachy z poddaszem i bez poddasza, dachy o rozpiętości do 16 m. Wśród konstrukcji wielkoprzęsłowych z belek klejonych można wyróżnić następujące rodzaje wiązarów dachowych: typowe wielkorozpiętościowe wykonane z belek klejonych: składa się z dwóch rodzajów krokwi – głównej i pośredniej, stosowana jest do dachów o rozpiętościach od 9 m do 10 m. Wiązary dachowe wielkorozpiętościowe z belek klejonych z drewnianą ścianą łączącą, która najczęściej stosowana jest w budynkach z poddaszem użytkowym.
Kratowe wiązary dachowe
Kratowe wiązary dachowe są stosowane w drewnianych domach szkieletowych. Coraz częściej stosowane są również w drewnianych i murowanych domkach jednorodzinnych. Jest to rozwiązanie dla dachów dwuspadowych o niewielkim nachyleniu od 14° do 23° z poddaszem niemieszkalnym.
Kluczowym elementem są systemy wiązarów. Istnieje kilka rodzajów wiązarów, na których opiera się pokrycie dachowe. Istnieją dwa główne rodzaje kratownicowych konstrukcji dachowych: warstwowe (krokwiowe), gdy para krokwi wraz z drewnianą belką stropową tworzą trzyelementową konstrukcję opartą na ścianach zewnętrznych budynku, a belki tworzące strop drewniany opierają się bezpośrednio o ścianę lub o mauerlat. Wiszące (wiązary dachowe z krokwiami opartymi o ściany), gdy krokwie są połączone w kalenicy i spoczywają na murłatach, a te ostatnie są przymocowane do korony, wiązar składa się tylko z dwóch elementów, a zakładka przejmuje funkcję trzeciego boku trójkąta.
Wiązary dachowe z poprzeczką
Wiązary dachowe poprzeczne są jedną z najczęściej stosowanych konstrukcji dachowych. Są stosunkowo łatwe w produkcji i ekonomiczne. Mają konstrukcję zbliżoną do systemu krokwi, ale tutaj dodawany jest element poziomy – poprzeczka, detal konstrukcyjny, który łączy i wzmacnia obie krokwie, umieszczone zwykle w połowie długości krokwi lub nieco wyżej.
Istnieją dwa rodzaje ryglowych konstrukcji dachowych: klasyczne wiązary dachowe poprzeczne, które są stosowane przy długości poprzeczki nie większej niż 3,5 m i służy do poddaszy, dachów o małym kącie nachylenia, aby zapewnić wymaganą wysokość przestrzeni wewnętrznej, ściany łączące wznoszone są z cegieł. Wiązary dachowe ryglowe o dużej rozpiętości, z jedną lub dwiema ścianami nośnymi tworzącymi linię podpór nośnych umieszczonych na podstawie i połączonych u góry biegiem pośrednim, takie wiązary są stosowana w przypadku dachów o dużych rozpiętościach.
